Aydınlanma Kavramları
1920’li yıllarda icat edilen ilk LED den günümüze kadar pek çok köklü değişiklik oldu.
Güncel dekoratif led aydınlatma uygulamalarına baktığımızda montaj kolaylığı, bakım maliyetinin düşük olması ve gelişen teknoloji ile şerit led fiyatlarının ucuzlaması sebebiyle led şerit vazgeçilmez bir ürün haline gelmiştir.
Öncelikle ışık akısı , ışık şiddeti ve aydınlatma şiddeti kavramlarını kısaca özetleyelim.
Işık Akısı Nedir?
Işık akısı, bir yüzeye birim zamanda düşen ışık miktarı (foton sayısı) dır. Işık akısı, bir ışık kaynağından yayılan toplam ışık miktarını ölçer. Bir başka deyişle, bir ışık kaynağının ürettiği ışık enerjisinin miktarını ifade eder. Birimi lümen (lm) dir.
Genellikle, bir ışık kaynağının ne kadar parlak olduğunu belirtmek için kullanılır. Örneğin, daha yüksek lümen değerine sahip bir ampul, daha fazla ışık yayarak daha parlak bir aydınlatma sağlar.
Işık Şiddeti Nedir?
Işık şiddeti, ışık kaynağından birim zamanda yayılan ışık miktarı (foton sayısı) ile orantılı bir büyüklüktür.
Işık şiddeti, bir ışık kaynağının belirli bir yönde ne kadar yoğun olduğunu ölçer. Yani, bir ışık kaynağının belirli bir açı içinde ne kadar yoğun bir ışık yaydığını ifade eder. Bu kavram, belirli bir yönde ışığın yoğunluğunu anlamak için kullanılır.
Örneğin, bir el fenerinin ışık şiddeti, fenerin belirli bir yöne yoğun bir şekilde ışık yayma kabiliyetini ifade eder. Birimi Arapça kökendi kandil kelimesinden gelen candela (cd) dır.
Aydınlatma şiddeti Nedir?
Aydınlatma şiddeti, düzgün olarak dağılmış, üzerine 1 lümen ışık akısı düşen 1 m² yüzeydeki aydınlanmadır.
Aydınlatma şiddeti, genellikle bir alanın ne kadar aydınlatıldığını veya bir ışık kaynağının belirli bir alana ne kadar ışık sağladığını ifade etmek için kullanılır. Örneğin, bir oda içindeki bir masanın üzerine düşen ışık miktarı, o masanın aydınlatma şiddetini belirler. Birimi lüks (lux) tür.
Şerit Led Çeşitleri Nelerdir?
Peki 5630 Şerit Led, 3 Çipli Şerit Led , Tek Çipli Şerit Led, 10 çipli Şerit Led, COB Şerit Led, 120 Ledli Şerit Led, 240 Ledli Şerit Led vb. ifadeler ne anlama gelmektedir?
Bunlar satıcı ve üreticilerin ürünlerini anlaşılabilir ve ayırt edilebilir hale getirmek için kullandığı ifadelerdir.
Örnek olarak şerit led üzerinde hangi led çipi bulunursa onu öne çıkarmak için 2835, 4040, 5050, 5630, cob gibi ön ekler kullanılır. Buradaki sayılar kullanılan led çipinin mm cinsinden ölçüsüdür.
2835 Şerit Led
2.8mmx3.5mm üretilen led çipi 2835 olarak ifade edilir. Üzerinde 2835 led çipleri bulunan şerit ledler otomatik olarak 2835 şerit led adını alır. Ayrıca tek çipli şerit led olarak bilinir. Diğer şerit ledlerin ışık şiddetini anlatmak için referans noktası haline gelmiştir 😀
Piyasada iç mekan ve dış mekan 2835 Şerit Led olarak satılır. 12V ve 24V seçenekleri ve farklı renk kombinasyonları mevcuttur. Işığı en zayıf olan şerit leddir. Loş aydınlatma istenen yerlerde kullanılabilir.
5050 Şerit Led
5.0mmx5.0mm üretilen led çipi 5050 olarak ifade edilir. Üzerinde 5050 led çipleri bulunan şerit ledler 5050 şerit led adını alır. Ayrıca 3 çipli şerit led olarak bilinir. Ortalama seviyede ışık şiddeti vardır.
Piyasada iç mekan ve dış mekan 5050 Şerit Led olarak satılır. 12V ve 24V seçenekleri mevcuttur. Tek renkli ve RGB renk seçenekleri vardır.
5630 Şerit Led
5.6mmx3.0mm üretilen led çipi 5630 olarak ifade edilir. Üzerinde 5630 led çipleri bulunan şerit ledler 5630 şerit led adını alır. Benzer şekilde 5730 Şerit Led seçenekleri de mevcuttur. Ortalamanın üstünde ışık şiddeti vardır.
Piyasada iç mekan ve dış mekan 5630 Şerit Led olarak satılır. 12V ve 24V seçenekleri ve farklı renk kombinasyonları mevcuttur. 8 Çipli Led olarakta bilinir mantık olarak 2835 tek çipli şerit lede göre 8 kat fazla ışık verdiğine inanılır. Fakat şerit ledlerin güç beslemesi farklı noktalardan yapılmadığı sürece parlak ışık elde etmek mümkün değildir.
4040 Şerit Led
Üzerinde 4,0mmx4,0mm led çipleri bulunan şerit ledler 4040 şerit led adını alır. 2018 döviz krizinden sonra diğer şerit led çeşitleri tüketicilere pahalı geldiği için alternatif ürün olarak ithal edilmeye başladı.
4040 şerit led özelliklerine bakacak olursak; 5050 3 çipli şerit led ile benzer parlaklığa sahiptir buna rağmen fiyat olarak daha ucuzdur. 12V veya 24V ile çalışırlar. Kırmızı, yeşil, mavi, pembe, beyaz, günışığı, amber renk seçenekleri vardır. 4040 şerit ledler 1 metrede 60 led, 120 led, 240 ledli olarak üretilir. Üzerinde bulunan led sayısına göre güç tüketimi değişiklik gösterir. 1 metrede 60 led bulunan 4040 şerit led yaklaşık 12W güç tüketir.
240 Ledli Şerit Led
1 metrede 240 adet 2835 led çipi vardır. 12V veya 24V ile çalışırlar. Kırmızı, yeşil, mavi, amber, beyaz, günışığı renk seçenekleri vardır. 1 metresi yaklaşık olarak 16W güç tüketir. Işığın parlaklığını şerit led boyunca devam ettirmek için farklı noktalardan tekrar besleme yapmanız gerekir. 240 ledli şerit ledler çalışırken ısınırlar bu sebeple alüminyum profil ile birlikte kullanmanızı öneririm.
10 Çipli Şerit Led
10 çipli şerit led üzerinde 4040 led çipleri vardır. Yaptığım testlerde, güç tüketimi olarak, piyasada 3 çipli şerit led alternatifi olarak satılan 4040 şerit led ile benzer tüketim değerine sahip olduğunu gördüm. Parlaklık olarak da fazla farkı yok. Sanırım 10 çipli led kavramı tek çipli led, 3 çipli led, 8 çipli led varsa “bizimki de onlara 10 basar” diyen pazarlama ekiplerinin başarısıdır 🙂
Cob Şerit Led
COB Şerit Led, sürekli ve homojen bir ışık hattı oluşturur ve geleneksel LED şeritlerden farklı olarak, LED’ler arasında hiç boşluk bırakmaz. Bu sayede, pürüzsüz ve düzgün bir aydınlatma sağlar, bu da onları özellikle estetik açıdan kusursuz bir görünüm isteyen uygulamalar için ideal kılar. COB (Chip on Board) LED şeritlerin yüksek parlaklık ve verimlilikleri, geleneksel LED şeritlere kıyasla daha fazla ışık üretmelerini sağlar. Yani, birim uzunluk başına daha fazla ışık sunar, bu da onları hem vurgu hem de genel aydınlatma için oldukça uygun hale getirir.
COB LED şeritler genellikle 12V veya 24V ile çalışır. 1 metre uzunluğunda bir COB LED şeridin güç tüketimi ise genellikle 7W ile 14W arasında değişir. Bu, şeridin tipine ve kullanılan LED’in özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterebilir. COB şerit ledler, daha iyi ısı dağılımı sağlar, bu da LED’lerin ömrünü uzatarak daha dayanıklı ve güvenilir olmalarını sağlar.
Esneklikleri sayesinde COB şerit ledler, dolap altı aydınlatma, vitrin aydınlatma ve mimari aydınlatma gibi pek çok farklı alanda kullanılabilir. Ayrıca, daha iyi renk tutarlılığına (yüksek CRI değerine) ve doğal bir ışık yayma özelliğine sahiptirler. Enerji açısından oldukça verimlidirler. Daha az enerji tüketimiyle daha yüksek parlaklık sunarlar, bu da onları çevre dostu bir seçenek haline getirir.
Kısacası, COB şerit led, yüksek kaliteli, sürekli ve verimli aydınlatmanın gerektiği her türlü uygulama için mükemmel bir çözümdür. Hangi renklerde ışık verdiğine gelirsek, genellikle sıcak beyaz, soğuk beyaz ve doğal beyaz gibi çeşitli renk seçenekleri sunarlar. Ayrıca RGB versiyonları da mevcuttur, yani renk değiştirme özellikli olanları da tercih edebilirsiniz. WS2811 rgb kontrol cihazları ile gök kuşağı renk geçiş animasyonu yapabilirsiniz.
Pixel Şerit Led
Piksel şerit led , her bir LED’in farklı renk ve parlaklık seviyeleri gösterecek şekilde ayrı ayrı kontrol edilebildiği bir tür şerit led aydınlatmadır. Bu, dinamik aydınlatma efektleri, animasyonlar ve karmaşık desenler oluşturmak için mükemmel esneklik sağlar. Geleneksel şerit ledlerin aksine, Pixel şerit ledler (adreslenebilir şerit led) boyunca tek tip bir renk yerine daha yaratıcı ve ayrıntılı aydınlatma tasarımlarına olanak tanır.
Bu şerit led genellikle 5V, 12V veya 24V trafo ile çalışır. Gereken voltaj genellikle şerit led ambalajının üzerinde belirtilir ve LED’lerin doğru çalışması ve ömrünün uzun olması için uygun bir güç kaynağı ile seçilmelidir.
Güç tüketimi açısından, bir piksel LED şerit genellikle metre başına 7W ile 18W arasında enerji tüketir. Kesin güç kullanımı, metre başına düşen LED yoğunluğuna ve parlaklık ayarlarına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, metre başına daha fazla LED bulunan veya tam parlaklıkta çalışan bir şerit, daha az LED bulunan veya düşük parlaklık seviyelerinde çalışan bir şeride göre daha fazla enerji tüketecektir.
Piksel şerit LED’ler , yaygın olarak olarak Arduino, Pic vb. mikrokontrolcüler veya LED şeritler için tasarlanmış özel kontrol cihazları kullanılarak kontrol edilir. Bu kontrol cihazları, her bir LED’in ayrı ayrı kontrol edilmesine olanak tanıyan SPI (Serial Peripheral Interface) veya daha yaygın olarak WS2812 gibi protokoller kullanır. Arduino için FastLED veya Adafruit NeoPixel kütüphaneleri gibi yazılımlar ve özel LED kontrol uygulamaları, aydınlatma efektlerini programlamak ve yönetmek için kullanılabilir.
Tüketiciler için piyasada farklı özelliklerde pixel led kontrol cihazları vardır. RGB kumandalı kontrol cihazları dışında, ses ve müziğe duyarlı kontrol cihazları, Wi-fi veya Bluetooth üzerinden iletişim kurabilen, mobil uygulama destekli pixel led kontrol cihazları da satın alabilirsiniz. Bunlardan bazıları;
SP107E, SP108E, SP110E, SP002E, SP511E, SP611E, SP601E, SP801E, SP608E, SP602E, T1000s
Dinamik ve görsel olarak etkileyici bir aydınlatma düzeni oluşturmak istiyorsanız, piksel şerit led mükemmel bir seçenektir. Esneklik, özelleştirme ve geniş bir kontrol yelpazesi sunarak yaratıcı ihtiyaçlarınıza uygun çözümler sağlarlar. İster bir ev projesi, ticari bir vitrin veya bir sanat enstalasyonu üzerinde çalışıyor olun, piksel LED şeritler, vizyonunuzu hayata geçirmek için gereken çok yönlülüğü ve kontrolü sağlar.
